Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2012

Η Πρεβεζάνικη καντάδα ως κατάφαση του ''Δημόσιου Χώρου''. Η Πρέβεζα πρέπει να θεωρείται στο γεωγραφικό μικροχώρο της, μιά μικρογραφία της Σμύρνης.











Το εορταστικό αφιέρωμα στην Πρεβεζάνικη καντάδα στο πλαίσιο της επετείου της απελευθέρωσης αποτέλεσε μια ιδιαίτερη διοργανωτική επιτυχία (Παρασκευή, 19-10-2012). 4

Τα στοιχεία που θυμήθηκαν οι παλιότεροι και πληροφορήθηκαν οι νεότεροι, με την ενδιαφέρουσα παρουσίαση που έκανε ο γιατρός-διευθυντής Μάνθος Δαρδαμάνης και με την προβολή της σημαντικής τεκμηριωτικής ταινίας του Γιάννη Νικολαΐδη, συμβάλλουν ιδιαίτερα στην αναγνώριση μιας θετικότατης πτυχής της πρεβεζάνικης ταυτότητας.

Η συγκρότηση των ομάδων των τραγουδιστών, η ανάδειξη των βιρτουόζων, το τραγούδι στους δρόμους της πόλης, η δημόσια φανέρωση του συναισθήματος στο «πρόσωπο», κάτω από το παράθυρο του οποίου ακούγεται το τραγούδι, όλα αυτά τα στοιχεία, είναι τόσο αποκαλυπτικά για την κατανόηση της ζωής της μικρής πρεβεζάνικης κοινωνίας.

Κάτω από την εξιδανικευτική αχλή του νεανικού τραγουδιού, η πρεβεζάνικη καντάδα είναι μια αθώα και άδολη κατάφαση του δημόσιου χώρου, που υπηρετεί και η παράταξή μας.





Με τη φιλότιμη και καθ' όλα κατατοπιστική ανάλυση του γιατρού (στην οποία δεν μπορέσαμε να παραβρεθούμε, αλλά διαβάσαμε στην Τοπική Φωνή, 24/10/2012), που ήταν βασισμένη, για τις λεπτομέρειες, στη μνημειώδη έκδοση του Χρίστου Μαρκή «Κανταδόροι της Πρέβεζας», αλλά και με τις τοποθετήσεις που γίνονται στις συνεντεύξεις της ταινίας του Γιάννη, βρισκόμαστε με αμεσότητα και διαύγεια μπροστά στη «μαγεία» της νύχτας της πρεβεζάνικης καντάδας. 

Δημιουργοί και εκτελεστές, γειτονιές και παρέες, «μαγαζιά» και διοργανώσεις, αθώος ερασιτεχνισμός και επαγγελματική αρτιότητα, και, πάνω απ' όλα, ίσως, η νεανική καρδιά και τα καρδιοχτύπια της, εκτέθηκαν με την ομιλία και την ταινία και άφησαν άριστες εντυπώσεις. 

Συγχαίρουμε ανεπιφύλακτα τους δύο κεντρικούς συντελεστές της βραδιάς καθώς και αυτή τη διαγενεακή Πρέβεζα. (Επιλέγουμε από το συγκινητικό πρεβεζάνικο πανόραμα της βραδιάς μια φωτογραφία του ευγενικού και πρόσχαρου Τάσου Καρμανιόλα, εξαδέλφου μας, από τις αδελφές γιαγιάδες μας).

Η χρονολογική και γεωγραφική προσέγγιση της μουσικής ζωής της Πρέβεζας, που άλλωστε αναδείχθηκε με τη βραδιά του αφιερώματος συνδέοντας την με (α) την ελλαδική (μεταπελευθερωτική) και (β) δυτική (επτανησιακή) ουσία της πόλης, ανεξαρτητοποίησε την καντάδα από άλλους ιστορικούς, γεωγραφικούς και μουσικο-κοινωνικούς παραγόντες που ενδέχεται να έπαιξαν και αυτοί το ρόλο τους. Υπάρχουν καταλληλότεροι να αποφανθούν στα σχετικά ζητήματα.

Μπορούμε όμως να αναφερθούμε συνοπτικά στις πολύπλευρες επιρροές που δέχθηκε η πόλη χάρη στη θέση της και την ιστορία της. Είναι γνωστό πως ο γνωστός μουσικολόγος Παναγιώτης Κουνάδης αναδεικνύει πέντε τέτοιες ιστορικές, γεωγραφικές και οικονομικές «γενετικές» αιτίες της πρεβεζάνικης μουσικής-κοινωνικής λειτουργίας, υποστηρίζοντας πως η Πρέβεζα «πρέπει να θεωρηθεί στο γεωγραφικό "μικροχώρο" της μια μικρογραφία της Σμύρνης».

Εξάλλου, στοιχεία για μια μάλλον αδιατάραχτη προαπελευθερωτική-μεταπελευθερωτική «μουσική συνέχεια», στη λειτουργία της πόλης μας, μπορούμε να αντλήσουμε και από το «Ημερολόγιο» του Ι.Μ. Ρέντζου, όπου περιγράφονται αρκετές μουσικές έξοδοι και «παράτες» του πρεβεζάνικου πληθυσμού, παρά την όποια, βέβαια, ενδεχόμενη περιοριστική δράση του οθωμανικού πλαισίου.


Έτσι το ζήτημα της ανάδειξης της πρεβεζάνικης καντάδας, μέσα σε και μέσα από ένα πολυπλοκότερο μουσικό-κοινωνικό πλαίσιο, που χαρακτήριζε τη μικρή πόλη, πρέπει ή μπορεί να αντιμετωπιστεί και κοινωνικά-πολιτικά, θέτοντας ερωτήματα του τύπου «μπορούσαν στην πόλη να αναδειχθούν ομάδες αντι-συστημικής μουσικής και συμπεριφοράς; και μέχρι ποιου σημείου;», «μπορούσαν στη μεταπολεμική και μετεμφυλιοπολεμική Πρέβεζα να ακουστούν π.χ. αντάρτικα τραγούδια; πόσο δημόσια και από ποιους;», «γιατί δεν διαδόθηκε το μπουζούκι στην Πρέβεζα;».

Υποστηρίζουμε, δηλαδή, εδώ πως, η αθώα πρεβεζάνικη καντάδα μας δεν είναι μόνο «φυσιολογική» συνέπεια ενός «νεανικού», «επτανησιακού», και «εξωστρεφούς» στοιχείου που χαρακτήρισε την πόλη μας και επιβιώνει σ' αυτή. Αυτή λειτούργησε και σαν μια σωτήρια «πολιτικά (έως και απόλιτικά) ορθή» επιλογή, που, πάντως, οδήγησε σε εξαιρετικά αποτελέσματα για τα οποία, κάθε άλλο παρά να μεμψιμοιρούμε πρέπει.

Η κοινωνική προσέγγιση ενδέχεται πάντως να μπορεί να δεχτεί και περαιτέρω εμβάθυνση, τόσο προς τις πολιτικές-ταξικές πτυχές όσο και προς τα ζητήματα συμμετοχής παλαιοπρεβεζάνικου/νεοπρεβεζάνικου πληθυσμιακού στοιχείου.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Παναγιώτη Κουνάδη, Ο αινιγματικός κος Μίνως - Από τη φιλαρμονική της Πρέβεζας στην κορυφή της ελληνικής δισκογραφίας, Κατάρτι, 2007.

Ευχαριστώ τον Βασίλη Ευαγγέλου για τη συμπλήρωση της σχετικής βιβλιογραφικής αναφοράς.

Γιάννης Ρέντζος

Δεν υπάρχουν σχόλια: